Ziek?

De algemene regel blijft overeind, met name: een zieke werknemer moet zijn afwezigheid wettigen middels een doktersattest. De mogelijkheid om een controlegeneesheer te sturen blijft theoretisch overeind, hoewel men zich in huidige omstandigheden vragen kan stellen bij de opportuniteit van een dergelijke actie.

Een zieke werknemer heeft recht op gewaarborgd loon in de eerste 30 dagen van de ziekteperiode.

Angst?

Angst voor besmetting is op zich geen legitieme reden om afwezig te blijven. Een dergelijke werknemer moet in principe verlof nemen als hij niet wil komen werken.

Anderzijds kan de werkgever zijn werknemers ook niet verplichten om verlof op te nemen om het risico op besmetting te verkleinen. Men raadt aan om thuiswerk zoveel mogelijk te stimuleren en te faciliteren. Uiteraard is het mogelijk om met werknemers een vrijstelling van prestaties overeen te komen, met dien verstande dat er dan in principe wel loon verschuldigd is.

Thuis blijven voor de kinderen?

Een werknemer heeft het recht om van het werk afwezig te zijn om dwingende redenen. Men spreekt dan over het zogenaamde familiaal verlof of sociaal verlof. Een werknemer kan gebruik maken van dit onbezoldigd verlof indien een onvoorziene, los van het werk staande gebeurtenis de dringende en noodzakelijke tussenkomst van de werknemer vereist, en voor zover de uitvoering van de arbeidsovereenkomst deze tussenkomst onmogelijk maakt.
De toepasselijke regelgeving stelt dat ziekte, ongeval of hospitalisatie van een gezinslid een dergelijke dwingende reden uitmaakt. Thuis blijven om een gezond kind op te vangen valt daar dus strikt genomen niet onder, hoewel de toepasselijke cao uitdrukkelijk voorziet dat partijen in onderling overleg kunnen bepalen welke omstandigheden een dwingende reden uitmaken. Het valt trouwens ook te verwachten dat geneesheren vrij gemakkelijk zullen attesteren dat de aanwezigheid van de werknemer thuis vereist is.

Men kan maximaal 10 arbeidsdagen per jaar afwezig zijn om dwingende redenen (pro rata te herleiden voor deeltijdsen). Uiteraard is het wel mogelijk om uw werknemer toe te laten om langer (onbezoldigd en toegestaan) afwezig te blijven.

Werkloosheid?

• Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht

Als er sprake is van overmacht in hoofde van de werknemer (quarantaine, vast in het buitenland,..) kan beroep gedaan worden op het stelsel van de tijdelijke werkloosheid wegens overmacht.

Dit is ook mogelijk wanneer de werkgever getroffen wordt door de gevolgen van het Coronavirus, bijvoorbeeld omdat hij afhankelijk is van leveranciers uit een getroffen of afgesloten regio, en hij om die reden het personeel niet meer verder kan tewerkstellen.

Er werd beslist om de uitkering die de werknemer zal ontvangen tot 30 juni 2020 te bepalen op 70% van het gemiddeld (maar geplafonneerd) loon (normaal is dit 65%).

De werkgever die zich hierop wil beroepen moet zo snel mogelijk elektronisch aangifte doen bij het werkloosheidsbureau van zijn exploitatiezetel. Bij de dienst Tijdelijke Werkloosheid moet hij een dossier indienen met een gedetailleerde uitleg waaruit blijkt dat de werkloosheid is veroorzaakt door overmacht gekoppeld aan het Coronavirus.

Let wel, dit systeem kan niet worden toegepast in het kader van preventieve maatregelen uitgaande van de werkgever om te voorkomen dat zijn werknemers besmet zouden raken. Er moet sprake zijn van een door de bevoegde overheid opgelegd verbod om te werken of om zich te verplaatsen.

• Tijdelijke werkloosheid werkgebrek wegens economische oorzaken

Heel wat bedrijven zullen getroffen worden door een daling van omzet, bestellingen, productie,... Indien de normale arbeidsregeling niet meer kan gehandhaafd worden kan men voor arbeiders beroep doen op tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken. De werkgever doet zo snel mogelijk aangifte bij het werkloosheidsbureau van de exploitatiezetel. Er kan een afwijking worden toegestaan op de indieningstermijn indien er sprake is van een plotse daling van werk.

Indien uw bedrijf voldoet aan de voorwaarden voor het invoeren van economische werkloosheid bij bedienden, kan u ook voor hen tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken aanvragen. Indien u nog niet voldoet aan de voorwaarden kan u een aanvraag indienen bij de Minister van Werk om erkend te worden als onderneming in moeilijkheden op basis van onvoorzienbare omstandigheden. Tijdens de lopende erkenningsprocedure kan de werkgever een aanvraag doen voor tijdelijke werkloosheid wegens overmacht op voorwaarde dat de werkgever aantoont dat hij de voorafgaande procedure van erkenning als onderneming in moeilijkheden heeft opgestart of zich geëngageerd heeft dat te doen.

An Vangompel, advocaat

Informatie over steunmaatregelen voor jouw bedrijf, lees meer.