De twee-staps-schenking houdt in dat er sprake is van twee schenkingen. Eerst wordt er geschonken aan de echtgeno(o)t(e), vervolgens wordt er geschonken aan de kinderen. Deze soort schenking wordt voornamelijk toegepast wanneer het gaat om het doorgeven van aandelen in een familiebedrijf van één ouder.

Stel dat de vader aandelen van een familiebedrijf heeft, maar nog niet meteen de volledige controle over de aandelen wil loslaten, dan kan hij de aandelen op deze manier schenken. De vader zal een deel/geheel van de aandelen eerst schenken aan de moeder en de moeder zal deze geschonken aandelen vervolgens meteen/op een latere datum doorschenken aan haar kinderen. 

Aan zowel beide schenkingen kunnen modaliteiten worden verbonden. De vader kan bijvoorbeeld het vruchtgebruik voorbehouden van de aandelen en slechts de blote eigendom schenken. Zo behoudt hij nog steeds de vruchten en opbrengsten die gekoppeld worden aan de aandelen (dividend). Verder nog, de vader kan bijvoorbeeld een vervreemdingsverbod koppelen aan de schenking, d.i. het verbod aan zijn echtgenote om de aandelen door te verkopen.

Bij de tweede schenking, die uitgaat van de moeder aan de kinderen, kunnen er evenzo voorwaarden aan worden gekoppeld. Er wordt hierbij gebruik gemaakt van ontbindende voorwaarden zodat de schenking kan worden teruggedraaid bij het vervullen van de voorwaarde(n). De moeder kan bijvoorbeeld de aandelen schenken onder voorwaarde dat de kinderen het betreffend vermogen niet in gevaar brengen door bijvoorbeeld een soort verslaving of meer gespecifieerd, bijvoorbeeld een gokverslaving. 

Er dient erop te worden gewezen dat er slechts sprake is van een ontbindende voorwaarde zolang deze een toekomstige en onzekere gebeurtenis weerspiegelt.

Door het invoeren van voldoende waarborgen, door middel van modaliteiten, wordt er op die manier een controle voor elke schenker ingebouwd.

De twee-staps-schenking kan op een efficiënte manier ongedaan worden gemaakt. Vooreerst dient erop te worden gewezen dat schenkingen tussen echtgenoten tijdens het huwelijk gedaan, herroepelijk zijn volgens de wet (art. 4.240 nieuw Burgerlijk Wetboek). In ons voorbeeld kan de vader dus op ieder moment beslissen om de schenking te herroepen.  Het gevolg hiervan is dat de aandelen volledig in volle eigendom terugkeren naar de vader en de tweede schenking dus vervalt. De positie van de begiftigde (de moeder) is aldus eerder fragile. 

Zelfs bij het vooroverlijden van de moeder heeft de vader nog steeds controle. Zolang de schenker leeft, heeft hij de mogelijkheid om de schenking te herroepen. 

Bij de tweede schenking, heeft de moeder geschonken aan haar kinderen. Een schenking aan niet-echtgenoten is steeds onherroepelijk. Er dienen dus andere middelen te worden ingezet om de schenking ongedaan te maken. Zoals hoger besproken, dienen er andere controlemechanismen te worden ingebouwd. Er dienen ontbindende voorwaarden te worden gekoppeld aan de schenking. Bij het niet-naleven van één of meerdere voorwaarden, kan de moeder beslissen om de schenking te ontbinden. 

Aangezien de twee-staps-schenkingen vaak gehanteerd worden bij een welbepaald vermogen, wordt gesuggereerd om deze twee schenkingen via notariële weg vast te leggen. Ingevolge het registreren van de schenking, zal een schenkbelasting vereist zijn conform de geldende regels:

Voor roerende goederen bedraagt de schenkbelasting in rechte lijn en tussen partners 3%, en voor andere personen 7%. Voor onroerende goederen wordt dit afhankelijk gesteld van de band van de begiftigde met de schenker en de grootte van de schenking. Inzake de aandelen van een familiebedrijf is er een vrijstelling bij schenking bepaald in de wet. Het nultarief is daarom hoogstwaarschijnlijk van toepassing. Voor meer info: https://www.vlaanderen.be/belastingen-en-begroting/vlaamse-belastingen/registratiebelasting/schenkbelasting/vrijstellingen-en-verminderingen-in-de-schenkbelasting/vrijstelling-in-de-schenkbelasting-voor-overdracht-van-familiale-ondernemingen-en-vennootschappen 

Indien de schenking dient te worden herroepen of ontbonden is er geen schenkbelasting. De goederen zullen vrij van belasting terugkeren naar de schenker. De reeds betaalde schenkbelasting kan niet worden teruggevorderd. 

Het is wel mogelijk om de reeds betaalde schenkbelasting terug te vorderen indien de schenking wordt herroepen of ontbonden voor de rechter en bij naleving van de termijnen zoals bepaald in de fiscale wet.

De twee-staps-schenking is een legale manier om uw vermogen door te geven aan de volgende generatie (of verdere generaties). Het vereist voornamelijk veel vertrouwen tussen de partners en eenzelfde lijn van afspraken. 

Evenwel bij een verstoorde verstandhouding, tussen de echtgenoot of kinderen, is er steeds een controlemechanisme ingebouwd om deze schenking(en) ongedaan te maken.