Stay on track

Stay on track

Moving you forward

Newsletter

Back to overview

Overlijden in CommV’s: voorkom een ontbinding van rechtswege

Published on 28/10/2024

Een Commanditaire Vennootschap is een vennootschapsvorm die door veel (kleinere) ondernemers gebruikt wordt. Bij de meeste Commanditaire Vennootschappen heeft u immers geen verplichting om uw jaarrekening openbaar te maken. Hierbij bent u – als ondernemer – meestal de gecommanditeerde (“werkende”) vennoot en eigenaar van 99% van de aandelen, terwijl iemand uit uw nabije omgeving (uw echtgenoot/echtgenote of familielid) als commanditaire (“stille”) vennoot zal optreden met 1% van de aandelen.


Via deze juridische structuur kan u – als gecommanditeerde vennoot – uw activiteiten uitoefenen in een vennootschap, terwijl de aansprakelijkheid van de commanditaire vennoot (indien hij/zij zich houdt aan de wettelijke regels) beperkt blijft tot zijn/haar inbreng.

Risico: Van rechtswege ontbinding bij éénhoofdigheid

Echter, er bestaat een belangrijke valkuil waarbij men rekening mee moet houden bij het opstarten of het verderzetten van uw activiteiten onder de juridische structuur van een CommV. De wet voorziet immers dat er een verbod op éénhoofdigheid geldt in de Commanditaire vennootschap (en de maatschap). 

De sanctie voor éénhoofdigheid is de van rechtswege ontbinding van de vennootschap (zonder enige regularisatiemogelijkheden: bv. een overdracht van aandelen ter remediëring ex post door de enige vennoot kan de ontbinding niet ongedaan maken).

De éénhoofdigheid kan zich potentieel voordoen in het geval van een sterfgeval van een gecommanditeerde of de commanditaire vennoot.

Oplossingen:

De problemen na sterfgevallen van vennoten worden in de meeste statuten/oprichtingsaktes standaard opgevangen met een verblijvingsbeding en/of een voortzettingsbeding. 

De eerste optie om te voorkomen dat de CommV ontbonden wordt na een sterfgeval van een vennoot, is een verblijvingsbeding, waarbij voorzien wordt dat de CommV zal blijven voortbestaan onder de overige vennoten. Op deze manier kan er voorzien worden dat de aandelen binnen de bestaande groep van vennoten blijven en niet naar erfgenamen of derden gaan. Erfgenamen van de overleden vennoot ontvangen een eventuele financiële compensatie, maar krijgen geen recht op de desbetreffende aandelen. 

Let op, indien het sterfgeval tot gevolg heeft dat er nog maar één vennoot overblijft, zal dit verblijvingsbeding onvoldoende zijn om éénhoofdigheid en de daaraan verbonden ontbinding van rechtswege te voorkomen.

Een tweede optie die men best voorziet (in een CommV met bijvoorbeeld één gecommanditeerde (werkende) vennoot en één commanditaire (stille) vennoot) is een voortzettingsbeding tussen de overlevende vennoot en de erfgenamen van de overleden vennoot.

Bijkomend probleem bij getrouwde vennoten die elkaars (enige) erfgenaam zijn:
In de veel voorkomende situatie in de praktijk waarbij u samen met uw echtgenoot/echtgenote een CommV heeft opgericht, maar waarbij u nog geen kinderen heeft, kan u elkaars enige erfgenaam zijn.

Deze situatie zal tot gevolg hebben dat het overlijden – door het volgen van het gewone erfrecht – alsnog zou leiden tot een geval van éénhoofdigheid, (doordat de echtgenote die enige erfgename van de gecommanditeerde vennoot is, alle aandelen zal ontvangen). Hierdoor zal men opnieuw geconfronteerd worden met de van rechtswege ontbinding van de vennootschap.

Besluit:

Om absoluut zeker te zijn voorziet men aldus best in (i) een verblijvings- en/of een voortzettingsbeding én (ii) in testamentaire clausules waarbij men een derde persoon aanwijst die bv. één aandeel zal erven en als commanditaire vennoot zal instappen in de CommV.

Indien u hieromtrent verdere vragen en/of opmerkingen heeft, kan u ons vanzelfsprekend steeds bereiken om uw situatie (zowel vennootschapsrechtelijk als erfrechtelijk) te analyseren en te bespreken.