"Verdachte periode" voor schenkingen blijft 3 jaar

Wie roerende goederen wil schenken via een bank-of handgift, hoeft deze schenking niet te registreren en betaalt geen schenkbelasting. Overlijdt de schenker echter binnen de zogenaamde ‘verdachte periode' van 3 jaar na de schenking, dan zal alsnog erfbelasting verschuldigd zijn. In het oorspronkelijke ontwerp van decreet van de Vlaamse Regering, werd voorzien dat deze periode van 3 jaar zou worden opgetrokken naar 4 jaar, wat een vrij ingrijpende wijziging inhield. In het definitief decreet werd deze wijziging geschrapt. De zogenaamde verdachte periode blijft dus ook na 1 juli 2021, 3 jaar bedragen, wat goed nieuws betekent voor de schenker.

Het duolegaat verliest zijn pluimen

Via het klassiek duolegaat kon u tot op heden bij testament een goed doel (vzw of stichting) aanduiden als legataris en anderzijds een andere legataris (vb. familielid/vriend), waarbij u aan het goed doel de last oplegde om de gehele erfbelasting te betalen, en dit aan het gunstig tarief van 8,5% voor goede doelen. De Vlaamse Regering stuurt nu deze planningstechniek bij, zogenaamd om het ‘altruïstisch karakter' ervan te herstellen, maar in essentie vooral om de ongunstige impact op de Vlaamse schatkist ervan te temperen. Wanneer bij duolegaat een goed doel wordt aangeduid (waarop vanaf 1 juli de tarieven van 0% voor vzw's of 8,5% voor stichtingen van toepassing zijn), wordt de heffingsgrondslag voor de heffing van de erfbelasting op die wijze aangepast dat er geen fiscaal voordeel meer bestaat. Het duolegaat wordt hierdoor minder aantrekkelijk, zeker voor de overige legatarissen die netto minder over houden en in de meeste gevallen ook voor het goed doel zelf. Met deze aanpassing wordt het gebruik van het duolegaat dus sterk ontraden en de facto dus ten grave gedragen.

Lagere tarieven voor schenkingen en legaten aan goede doelen

De afschaffing van het duolegaat wordt gecompenseerd via een nieuwe zeer aantrekkelijke regeling voor legaten en schenkingen aan goede doelen. Legateren en schenken aan een instelling met een maatschappelijk relevante doelstelling wordt belastingvrij. Het tarief in de erfbelasting wordt op 0% gebracht voor dergelijke legaten en deze tariefverlaging wordt doorgetrokken in de schenkbelasting voor schenkingen aan dergelijke instellingen. Voor legaten aan beroepsverenigingen en private stichtingen blijft 8,5% erfbelasting verschuldigd, en voor schenkingen aan deze verenigingen of stichtingen blijft het tarief van 5,5% gelden.

Invoering van de vriendenerfenis

Veel mensen hebben een vriend des huizes, een goede buur, of een andere persoon waarmee ze een sterke band hebben. Voor wie iets wil nalaten aan deze personen, moest tot op heden meer (veel) erfbelasting worden betaald (volgens de tarieven in de zijlijn) dan op erfenissen aan dichte familieleden (volgens de tarieven in de rechte lijn) te beurt vielen.

Dit werd voor veel mensen als oneerlijk aangevoeld. Door de invoering van de zogenaamde ‘vriendenerfenis' wordt het nu mogelijk om in uw testament op ondubbelzinnige wijze de natuurlijke persoon (of personen) aan te duiden die zal kunnen genieten van het lager tarief van de erfbelasting in de rechte lijn, op de netto-verkrijging tot € 15.000,00.

Concreet voorbeeld: een broer en een zus zijn wettelijke erfgenamen (A en B) en een niet-verwant persoon C krijgt in een testament een legaat van € 10.000,00. C wordt aangeduid als diegene die van de vermindering van de vriendenerfenis zou kunnen genieten. C zal op de netto-verkrijging van € 10.000,00 3% belasting betalen in plaats van 25%, en zo van € 2.200,00 belastingvermindering kunnen genieten.

***

Sinds Vlaanderen in 2015 bevoegd werd voor de erf-en de schenkbelasting, werd er al regelmatig aan de wetgeving gesleuteld. Ook vanaf 1 juli 2021 zijn er weer heel wat wijzigingen waarover u mogelijks een aantal vragen heeft. Als u hierover nog vragen heeft of uw vermogen of successie verder wil plannen, dan staan wij u graag met raad en daad bij.

Davine Dujardin, advocaat